شركت سايپا در سال 1346 در زميني با مساحت 240 هزار متر مربع و زيربناي 20 هزار متر مربع (در حال حاضر فقط مساحت زمين كارخانه مركزي 415 هزار متر مربع مي‌باشد) با سرمايه اوليه 160 ميليون ريال به نام " شركت سهامي توليد اتومبيل سيتروئن ايران" تاسيس گرديد. در تاريخ 15 اسفند 1345 ثبت و در اواخر سال 1347 به مرحله بهره‌برداري رسيد.
اين شركت توليد اولين محصولات خود را كه شامل "وانت آكا" و سواري "ژيان" بود با روش كاملاً دستي و بدون بهره‌گيري از تجهيزات و امكانات مدرن آغاز نمود. توليدات شركت بعد از سال 1353 به واسطه استفاده از ابزارهاي جديد و مكانيزه شدن برخي از بخش‌هاي توليدي، سير صعودي يافت و بر تنوع محصولات شركت نيز افزوده شد. به‌طوري‌كه علاوه بر توليد ژيان با مدل‌هاي مهاري، پيكاب، از سال 1355 توليد رنو در مدل‌هاي 2 درب و 4 درب شروع و تا سال 1372 ادامه داشت.
در اوايل سال 1354 نام شركت با حذف كلمه سيتروئن از انتهاي عبارت فرانسوي آن به "شركت سهامي ايراني توليد اتومبيل" به نام اختصاري (سايپا SAIPA) كه ماخوذ از عبارت فرانسوي Societe Annonyme Iraniane De Production Automobile” “ مي‌باشد، تغيير يافت.
شركت در 16 تيرماه 1358 تحت مالكيت دولت جمهوري اسلامي ايران در آمده و از 18 آذرماه 1360 تحت سرپرستي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران قرار گرفت و در تاريخ 1/2/1365 بر اساس مصوبه هيات وزيران، كليه سهام سرمايه آن به نمايندگي از طرف دولت جمهوري اسلامي به نام سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران منتقل گرديد.
در سال 1377 با توجه به سياست‌هاي جديد سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران مبني بر تمركز بيشتر در فعاليت‌هاي صنعت خودرو‌سازي كشور، استفاده بهينه از امكانات موجود در مجموعه شركت‌هاي تحت پوشش سازمان، ايجاد رقابت و ... وزارت صنايع زمينه‌هاي ادغام مجموعه‌هاي خودرو‌سازي را در قالب دو گروه بزرگ خودرو‌ساز ايجاد كرد و بدين ترتيب گروه خودرو‌سازي سايپا و گروه خودرو‌سازي ايران خودرو شكل گرفتند. گروه خودرو‌سازي سايپا به منظور توليد انواع خودروها خصوصاً توليد خودروهاي سنگين و تجاري در همان سال با خريد 80 درصد از سهام شركت سايپا ديزل (ايران كاوه) و 2/63 درصد از سهام زامياد و در سال 1378 با خريد 51 درصد از سهام شركت پارس خودرو گام‌هاي عمده اي در اين زمينه برداشت.
در دي ماه سال 1378 به پيروي از سياست‌هاي دولت جمهوري اسلامي ايران مبني بر كاهش تصدي دولت و خصوصي سازي شركت‌هاي دولتي و به موجب تبصره 35 قانون بودجه كل كشور، بيش از 51% سهام اين شركت واگذار شد و بدين ترتيب سايپا نيز در زمره شركت‌هاي خصوصي قرار گرفت. امروزه شركت سايپا با در اختيار داشتن بيش از 90 شركت خودرو‌ساز، قطعه ساز، تحقيقاتي، مالي و رفاهي به صورت تابعه و وابسته (مستقيم و غير مستقيم)، به يك گروه خودرو‌سازي بزرگ با امكان توليد " انواع مختلف خودروهاي سواري و تجاري " تبديل شده به طوري كه در عرصه جهاني به عنوان بيست و يكمين شركت خودرو‌ساز بين‌المللي مطرح شده است.
در مسير رشد و توسعه ي گروه خودرو سازي سايپا اتفاقات بسيار زيادي رخ داده است كه ذيلا به شرح مختصر و اشاره به عناوين اين رويدادهاي مهم تا پايان سال 1387 اشاره مي گردد.
پارس خودرو :
اين شركت توليد اولين محصولات خود را كه شامل "وانت آكا" و سواري "ژيان" بود با روش كاملاً دستي و بدون بهره‌گيري از تجهيزات و امكانات مدرن آغاز نمود. توليدات شركت بعد از سال 1353 به واسطه استفاده از ابزارهاي جديد و مكانيزه شدن برخي از بخش‌هاي توليدي، سير صعودي يافت و بر تنوع محصولات شركت نيز افزوده شد. به‌طوري‌كه علاوه بر توليد ژيان با مدل‌هاي مهاري، پيكاب، از سال 1355 توليد رنو در مدل‌هاي 2 درب و 4 درب شروع و تا سال 1372 ادامه داشت.
در اوايل سال 1354 نام شركت با حذف كلمه سيتروئن از انتهاي عبارت فرانسوي آن به "شركت سهامي ايراني توليد اتومبيل" به نام اختصاري (سايپا SAIPA) كه ماخوذ از عبارت فرانسوي Societe Annonyme Iraniane De Production Automobile” “ مي‌باشد، تغيير يافت.
شركت در 16 تيرماه 1358 تحت مالكيت دولت جمهوري اسلامي ايران در آمده و از 18 آذرماه 1360 تحت سرپرستي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران قرار گرفت و در تاريخ 1/2/1365 بر اساس مصوبه هيات وزيران، كليه سهام سرمايه آن به نمايندگي از طرف دولت جمهوري اسلامي به نام سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران منتقل گرديد.
در سال 1377 با توجه به سياست‌هاي جديد سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران مبني بر تمركز بيشتر در فعاليت‌هاي صنعت خودرو‌سازي كشور، استفاده بهينه از امكانات موجود در مجموعه شركت‌هاي تحت پوشش سازمان، ايجاد رقابت و ... وزارت صنايع زمينه‌هاي ادغام مجموعه‌هاي خودرو‌سازي را در قالب دو گروه بزرگ خودرو‌ساز ايجاد كرد و بدين ترتيب گروه خودرو‌سازي سايپا و گروه خودرو‌سازي ايران خودرو شكل گرفتند. گروه خودرو‌سازي سايپا به منظور توليد انواع خودروها خصوصاً توليد خودروهاي سنگين و تجاري در همان سال با خريد 80 درصد از سهام شركت سايپا ديزل (ايران كاوه) و 2/63 درصد از سهام زامياد و در سال 1378 با خريد 51 درصد از سهام شركت پارس خودرو گام‌هاي عمده اي در اين زمينه برداشت.
در دي ماه سال 1378 به پيروي از سياست‌هاي دولت جمهوري اسلامي ايران مبني بر كاهش تصدي دولت و خصوصي سازي شركت‌هاي دولتي و به موجب تبصره 35 قانون بودجه كل كشور، بيش از 51% سهام اين شركت واگذار شد و بدين ترتيب سايپا نيز در زمره شركت‌هاي خصوصي قرار گرفت. امروزه شركت سايپا با در اختيار داشتن بيش از 90 شركت خودرو‌ساز، قطعه ساز، تحقيقاتي، مالي و رفاهي به صورت تابعه و وابسته (مستقيم و غير مستقيم)، به يك گروه خودرو‌سازي بزرگ با امكان توليد " انواع مختلف خودروهاي سواري و تجاري " تبديل شده به طوري كه در عرصه جهاني به عنوان بيست و يكمين شركت خودرو‌ساز بين‌المللي مطرح شده است.
در مسير رشد و توسعه ي گروه خودرو سازي سايپا اتفاقات بسيار زيادي رخ داده است كه ذيلا به شرح مختصر و اشاره به عناوين اين رويدادهاي مهم تا پايان سال 1387 اشاره مي گردد.